دانلود پایان نامه رشته علوم اجتماعی

ارزیابی اشتغال زنان از نگاه های متفاوت

 
 
 
 
مقدمه
امروزه شاغل بودن زنان، یکی از مسائلی است که در اجتماع مطرح است و زنان به علل گوناگون به کار روی می آورند و حتی مجبور گشته اند علاوه بر مسئولیت های خود در خانه و تربیت فرزندان، مسئولیت های اجتماعی را نیز پذیرا گردند. در اینجاست که ما با قشری به عنوان «زنان شاغل» روبه رو می شویم. افرادی که در دو جبهه مهم یعنی جامعه و خانواده مشغول خدمت و انجام وظیفه می باشند.در گذشته، زن، غالبا نقش مادر و همسر را به عهده داشت و به انجام امور خانه می پرداخت. اگر هم در اموری مانند کشاورزی و دامداری و امثال آن شرکت داشت، دامنه چنین مشارکت هایی در حدی بسیار محدود و منحصر به تأمین نیازهای خانواده بود اما با تغییر شرایط اقتصادی و اجتماعی و پیچیده تر شدن تقسیم کار، امروزه زنان علاوه بر ایفای نقش های فوق، پذیرای مسئولیت های عمده تر نظیر اشتغال در بیرون از خانه می باشند.منظور از اشتغال، حرفه یا کار است که فرد در عوض آن حقوق یا خدمتی دریافت می کند.
 
اشتغال زنان با پیشرفت جوامع، تغییر و تحول پیدا کرده است. ورود ماشین و صنعت بر اشتغال زنان اثر گذاشته و آنان را از مشاغل سنتی به سوی بخش های صنعتی سوق داده است.نیل به تعادل های اساسی جغرافیایی، افزایش مشارکت های آگاهانه سیاسی و اجتماعی در برنامه ریزی های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور، ریشه کن کردن بی سوادی و گسترش آموزش های فنی و حرفه ای با افزایش میزان اشتغال زنان و مشارکت های اقتصادی آنان، رابطه تنگاتنگ و در هم تنیده دارد و همین طور بهبود الگوی معیشتی خانواده، نحوه تنظیم روابط درون خانواده و تربیت فرزندان از جمله مواردی است که ارتباط نزدیک با میزان سواد و تحصیلات و مشارکت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان در بیرون از خانوار دارد.زنان باید در تصمیم گیری، به ویژه در امور مربوط به توزیع کار، منابع، درآمد و هزینه، مشارکت بیشتری پیدا کنند. چنین مشارکتی را باید هم از طریق سازمان هایی که خودِ زنان تشکیل می دهند و هم از راه عضویت آنها در سازمان های دیگر تشویق کرد.
 
در تقسیم بندی مشاغل، به مشاغل بخش های سنتی و کمتر توسعه یافته و بخش های نوین، مشاهده می شود که هر گاه مشاغل مربوط به امور آموزشی و درمانی را از قلمرو مقایسه خارج کنیم، اکثریت قریب به اتفاق فرصت های شغلی زنان در مشاغل سنتی و غیر متشکل است. آنچه در تحولات اخیر اشتغال زنان، بیش از هر نکته دیگر چشمگیر و قابل توجه می باشد، استقبال زنان از افزایش سطح تحصیلی و دسترسی به مشاغل جدید حرفه ای و فنی می باشد. گرایش زنان و دختران به تحصیلات و تخصص های فنی و حرفه ای، فرصتی است که می توان با استفاده صحیح از آن نه تنها مشکلات فعلی اشتغال را حل کرد، بلکه در جهت ایجاد تعادل بیشتر اجتماعی و فرهنگی از نظر تساوی حقوق زن و مرد و بهبود روابط خانوادگی، گام های بزرگی برداشت.
 
اشتغال زنان در مشاغل فنی و حرفه ای و تولیدات صنعتی جدید رو به افزایش است. این امر نشان می دهد که زنان به تعدادی از مشاغل که تا زمان های گذشته در قلمرو مردان بوده، دسترسی پیدا کرده اند.بر اساس بررسی های آماری انجام شده 38/82 درصد زنانِ شاغل در بخش آموزشی و فرهنگی کار می کنند و در بخش های خدمات فنی، مهندسی، حرفه ای و کشاورزی، کمتر از 5 درصد اشتغال دارند. به عبارت دیگر، زنان در مشاغل فنی و مهندسی، خدمات فنی و حرفه ای و کشاورزی کمتر تمرکز یافته اند؛ (البته لازم به ذکر است که این آمار مربوط به مشمولین استخدام رسمی کشور می باشد و بنابراین گروه کثیری که در امر کشاورزی و صنایع روستایی دست اندرکارند را شامل نمی شود.)
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

اشتغال زنان

اشتغال زنان در ایران

اشتغال زنان در اسلام

تاثیر اشتغال زنان در خانواده

اشتغال زنان در اسناد بین المللی

تاثیر اشتغال زنان بر روابط خانوادگی

 
 
 
 
فهرست مطالب

فصل اول – اشتغال زنان از دیدگاه اجتماعی و اقتصادی

گفتار اول- وضعیت اشتغال زنان ازنگاه آمار 11

         بند اول- اشتغال زنان در دنیا 14

                   الف – میزان اشتغال زنان در دنیا 14
                   ب- اشتغال زنان دنیا در بخش‌های مختلف 19

         بند دوم- اشتغال زنان درایران 23

                   الف – میزان اشتغال زنان در ایران 23
                   ب- اشتغال زنان ایران دربخش‌های مختلف 26
 

گفتار دوم – موانع اشتغال زنان 30

         بند اول- موانع اجتماعی 31
                   الف- طرز فكر وباورهای اجتماعی 31
                   ب – سنت‌ها وآداب و رسوم اجتماعی 32
                   ج – ازدواج ومسئولیت‌های خانوادگی 34
                   د- عدم تمایل كارفرمایان نسبت به استخدام زنان 35
         بند دوم- موانع فرهنگی   36
                   الف – موانع آموزشی 36
                   ب – ضعف خودباوری و اتكاء به نفس از سوی زنان 38
                   ج – عدم تمایل مردان به كار زنان در محیط های مختلط 39
         بند سوم- موانع اقتصادی 40
                   الف – ركود اقتصادی 40
                   ب – شغل محسوب نكردن برخی از فعالیت‌های زنان 40
                   ج – اختلاف دستمزد 41
 

فصل دوم – اشتغال زنان از دیدگاه اسلام واسناد بین المللی 

گفتار اول- اشتغال زنان از دیدگاه اسلام 43

         بند اول- كار در اسلام 44

                   الف – كار درآیات قرآن كریم 44
                   ب- كار در سنت وروایات 46
                   ج – كار از دیدگاه فقهی 48

         بند دوم – موضع اسلام در خصوص وضعیت شغلی زنان 49

                   الف – اشتغال زنان درقرآن 49
                   ب – اشتغال زنان در سنت وروایات 51
                   ج – اشتغال زنان در فقه 54
1- ضرورت ملاحظه مقتضیات زمان ومكان در استنباط مقررات اسلامی   56
                        2- عقل،مبنای استنباط منابع فقهی 58
 

گفتار دوم – اشتغال زنان در اسناد بین المللی 59

         بند اول – مقاوله نامه های سازمان بین المللی كار 60
                   الف – مقاوله نامه شماره «111» 61
                   ب- مقاوله نامه شماره «100» 62
                   ج – مقاوله نامه های شماره «142» و «122»‌ 62
                   د- مقاوله نامه شماره «103» 63
         بند دوم – اسناد بین المللی حقوق بشر 65
                   الف – منشور سازمان ملل متحد 65
                   ب – اعلامیه های حقوق بشر 65
                        1- اعلامیه جهانی حقوق بشر 65
                        2- اعلامیه اسلامی حقوق بشر 66
                   ج – میثاق های بین المللی حقوق بشر 67
                        1- میثاق بین المللی حقوق مدنی وسیاسی 67
                        2- میثاق بین المللی حقوق اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی 67
                   د- كنوانسیون های بین المللی حقوق بشر 68
                        1- كنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان 68
                        2- كنوانسیون حقوق سیاسی زنان 70