دانلود پایان نامه رشته روانشناسی

بررسی ماهیت نگرش و نظریه های روانشناسی و جامعه شناختی مرتبط

 
مفاهیم:
اصطلاحAttitude از ریشه لاتین aptitudo به معنی برازندگی و صلاحیت است(پورافکاری؛1373: 134). همچنین نگرش به معنی گرایش در راستای یك كنش می‌باشد و شاید مشخص‌ترین مفهوم روانشناختی اجتماعی آمریكایی معاصر است و از مفاهیمی است كه دانشمندان علوم اجتماعی آن را مستقیماً از زبان عامیانه گرفته‌اند (احمدی، 70:1382).
برای این اصطلاح بیش از28واژه چون گرایش/آریانپور؛وضع روانی-هیئت روانی/صناعی؛وجه نظر/مقدم؛ تمایل فکری/بهرامی،نوربخش؛ایستار/آرام؛بازخورد/صناعی؛طرز فکر/فرامرزی؛وضع رفتار/کاردان؛وضع، حالت.موقعیت/شعاری نژاد؛نظر،طرز فکر / مهندسی؛ رویه/رضوی؛گرایش ذهنی/رضوی؛طرز برخورد/ شریعتمداری؛نهش/ امیر؛طرز رفتار،رفتار و کردار/توتونچیان؛شیوه نگرش/محمدی؛وضع و حال/فاطمی؛ روش،شیوه برخورد/حق نویس؛ تمایل/شریعتمداری؛ تمایلات فکری/نبوی؛ وجهه،طرز تلقی،وجهه فکری/مجیدی؛ تلقی/کامرانی،عطایی؛ برداشت،رای/خرمشاهی؛ رهیافت/خرمشاهی؛ جهت گیری/سروش؛ منش،رفتار/ پروینی؛ نگره/ برای زبان فارسی پیشنهاد شده است.(بریجانیان، 1373: 70-69)یکی از علتهای پیشنهاد این همه واژه هم معنی برای این اصطلاح،گرانباری و اهمیت این واژه در علومی چون جامعه شناسی، روان شناسی،هنر و فلسفه است.
 
برای نگرش چه تعاریفی وجود دارد؟و اساساً نگرش چیست؟شاید بتوان گفت نگرش به زبان ساده آن ذهنیتی است که ما نسبت به پدیده ها و رویدادها داریم.ما رخدادها را چگونه تفسیر و توجیه می کنیم؛چه تحلیلی از شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تاریخی و محیطی جامعه خود داریم؟ رفتار افراد را چگونه تحلیل می‌کنیم؟ همین جهت گیری نسبت به حوادث،پدیده ها،مفاهیم و...خود نگرش ماست.اندیشمندان مختلف از یک سو با توجه به زاویه فکری و نظرگاه علمی خود و از سوی دیگر به دلیل چند بعدی بودن نگرش آن را به گونه ای خاص تعبیر و تفسیر نموده اند.در این بخش سعی می کنیم نگاهی اجمالی به تعاریف اندیشمندان مختلف از نگرش بیندازیم:
 
علی اکبر شعاری نژاد در فرهنگ علوم رفتاری واژهAttitude را به معنی گرایش و وجهه نظر ترجمه کرده. دو تعریف برای آن بیان نموده:1-واکنش عاطفی،اعتقاد و تمایل رفتاری است نسبت به یک محرک اجتماعی خاص.2-تمایل نسبتاً ثابت فرد است برای عمل کردن به شیوه معین و خاص نسبت به موضوعهای خاص (اشخاص،اشیاء،اوضاع و حوادث).تمایل یا آمادگی برای ارزشیابی یک چیز یا نشانه آن چیز در شیوه خاص،بدین ترتیب،ارزشیابی جنبه اساسی گرایش می شود.
 
 
 
کلمات کلیدی:

ماهیت نگرش

نظریه های روانشناسی نگرش

نظریه های جامعه شناختی نگرش

 
 
 
مقدمه:
در كتاب فرهنگ علوم اجتماعی ترجمه باقر ساروخانی،این واژه به طرز تلقی،آمادگی روانی معنی شده و دو تعریف برای آن آورده شده: 1-آمادگی درونی بالفعل برای انجام عملی است قابل رویت و به هر شیوه،باید آن را از واژه رفتار از آن رو متمایز دانست که سلوکی معمول در برخی از اوضاع و شرایط را می رساند.2-گرایش یا جهت گیری مثبت یا منفی است در برابر یک شیء که دارای معنایی اجتماعی است،این «شیء»می تواند یک شخص،جمع خاصی از اشخاص،یک گروه و یا صورتی از مدلهای اجتماعی رفتار باشد.آمادگی روانی وضعی است که یک شخص در برابر اشیای حایز ارزش به خود می گیرد(آلن بیرو، به نقل از استوتزل،روان شناسی اجتماعی).آمادگی روانی یکی از مفاهیم روانشناسی اجتماعی است.نقطه پیوند بین عقیده(رفتار ذهنی یا بیانی)و کردار(رفتار حرکتی)است و نشان می دهد در درون خود آماده انجام کدام رفتار هستیم.از نظر می‌نارد (j.Meynard) آمادگی روانی عبارت از آمادگی درونی و یا به طور کلی آمادگی برای انجام عمل به نحوی خاص است.آمادگیهای روانی یک موجود به تجربه او از وضع یا شرایطی وابسته است که باید با آن مقابله کند.در روانشناسی اجتماعی در مورد آمادگی روانی مطالعاتی پیچیده صورت گرفته و روشهای گوناگونی جهت سنجش آنان تعبیه شده است.
 
مقیاسهای آمادگی روانی جهت سنجش میزان اعتقاد در طرز تلقی و همچنین مسیر آن پدید آمده اند.حتی درصدد سنجش شدت آمادگیهای روانی در روانشناسی،ربط منطقی بین آنان و میزان صراحت آنان بر آمده اند.ژرژ گورویچ از دیدگاهی بیشتر جامعه شناسانه،آمادگیهای روانی جمعی را به عنوان مجموعه ها،(اکثر به صورت بیشتر بالقوه تا بالفعل)،یا هیأتهای اجتماعی می داند«که متضمن آمادگیهای روانی،اعمالی حاکی از تنفر یا ترجیح،آمادگیهای قبلی برای انجام عمل و بروز واکنشهایی،گرایش هایی برای تقبل نقشهای اجتماعی مشخص،یک منش جمعی و بالاخره یک چارچوب اجتماعی هستند که در آن نمادهای اجتماعی تجلی می کنند و مقیاسهای خاص ارزشی پذیرفته یا طرد می گردند» (آلن بیرو، 1366: 22).
جی.دبلیو.آلپورت در تعریف نگرش می نویسد:«حالتی ذهنی یا عصبی حاکی از تمایل،که از طریق تجربه‌ی سازمان یافته و بر پاسخ های فرد به تمامی موضوعات و موقعیت هایی که با آن در ارتباط است،تاثیری جهت دار یا پویا دارد» (کاردان، 1368: 538).
 
نگرش یک تمایل روانشناختی است که از طریق ارزیابی چیز خاصی با درجاتی از هواخواهی یا عدم هواخواهی،بیان می شود(اشتروبه، 1383: 344)راکیچ  از دیدگاهی شناختی نگرش را به صورت«سازمان نسبتاً با دوامی از باورها حول یک شیء یا موقعیت که فرد را آماده پاسخ به برخی شیوه های ترجیحی می کند»تعریف کرده است.دیگر محققان از قبیل فیشباین  و آجزن  و لت  با ارائه تعریف؛ بر، «مقداری عاطفه مثبت یا منفی که شخص نسبت به یک موضوع اجتماعی خاص یا طبقه ای از موضوعهای اجتماعی خاص ابراز می کند»به بعد عاطفی نگرش تاکید می کنند.(گتزلز، 177:1375)
 
 
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
 
چکیده
مقدمه
طرح مساله
ضرورت و اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
پیشینه تحقیق
تعریف لغوی و اصطلاحی نگرش
عناصر و ابعاد نگرش
ویژگیهای نگرش
مفاهیم مرتبط با نگرش
نگرش و واقعیت
نگرش و عقاید و باورها
نگرش ها و علایق
نقش و نگرش
نگرش و رفتار
ساختار نگرش
ساختار درون-نگرشی
ساختار بین-نگرشی
کاركردهای نگرش
كاركرد دانشی
کاركرد فایده بخشی
كاركرد هویت اجتماعی
كاركرد حفظ حرمت خود
نظریه های روانشناسی اجتماعی
نظریه ناهم سازی شناختی
نظریه یادگیری 
نظریه شرطی شدن کلاسیک
مكتب تفهمی:ویلهلم دیلتای و ماكس وبر
-نظریه كنش متقابل نمادین:جورج هربرت مید
                                        هربرت بلومر
چارچوب نظری: نظریه عمومی كنش پارسنز
سطوح سه گانه انتزاع
نظام اجتماعی و ابعاد چهارگانه
نظام شخصیت و ابعاد چهارگانه
شبكه ی مبادلاتی نظام شخصیت و نظام جامعه ای
مدل نظری
منابع