اشغال استقرار نیروی نظامی بر سرزمین دشمن است كه در زمانی كم و بیش طولانی صورت میگیرد ، اما اساساًًموقّتی است
دانلود پایان نامه رشته حقوق
اشغال نظامی در اسناد بین المللی و آثار حقوقی آنها
چکیده:
اشغال یا به عنوان یك روش كسب سرزمین بلاصاحب است و یا استیلای نظامی بر سرزمین متعلق به دیگر دولتها . از طرفی كلمه اشغال ، در معنی لغوی آن در كتب لغت و معنی معتبر جهانی به معانی « تصرّف نظامی كشوری به وسیله كشور فاتح بیگانه » یا « تصرف فضا و زمان » یا « در اختیار گرفتن كشوری » به كار رفته است . اما از نظر اصطلاحی« پروفسور شارل روسو» اشغال را اینگونه تعریف میكند :
« اشغال استقرار نیروی نظامی بر سرزمین دشمن است كه در زمانی كم و بیش طولانی صورت میگیرد ، اما اساساًًموقّتی است. »
به نظر میرسد قید موقّتی بودن به منظور احتراز از دائمی بودن اشغال آمده اما خود این قیددر تعریف فوق ممكن است ایجاد اشكال نماید ، زیرا میتوان چنین نتیجه گرفت كه اگر اشغال تداوم یافت و دائمی شد دیگر اشغال نبوده وممكن است عناوین دیگری مانند انضمام و غیره برآن صدق كند و این به معنی مشروعیـّت یافتن هر نوع اشغال آنهم به صرف گذشت زمان طولانی است این در حالیست كه گذشت زمان در وضعیـّت اشغال غیر قانونی ، تغییری ایجاد نمیكند ، بلكه تغییر وضعیـّت اشغال از طریق قانونی به عناوینی مانند انضمام ، در قالب معاهدات منعقده قانونی امكان مییابد نه اینكه گذشت زمان خود به خود باعث چنین تحولی شود .
این تحقیق شامل چهار فصل می باشد که ابتدا در قصل اول كلیاتی شامل مفهوم اشغال ، شرایط تحقق آن ، انواع و ماهیت آن بیان شده و سپس در فصل دوم ، منابع بینالمللی موجود و حاكم بر اشغال و عوامل مؤثر بر وضع آن مورد ارزیابی قرار میگیرد . در ادامه به بررسی آثار حقوقی ناشی از اشغال نظامی پرداخته خواهد شد .
کلمات کلیدی:
اشغال
اشغال نظامی
آثار حقوقی اشغال نظامی
اشغال نظامی در حقوق بین الملل
مقدمه:
به طور كلّی موارد اشغال نظامی یك بخش یا تمام سرزمین یك كشور توسط دولت یا دول دیگر كه اشغالكننده نامیده میشوند دارای آثار و تبعات حقوقی مشتركی است كه عمده آنها در این فصل مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد .یكی از مهمترین مسائل در رابطه با اثرات حقوقی اشغال این است كه هر چند اراضی به تصرف اشغالكنندگان در میآید ، اما انتقال در زمینه حاكمیـّت صورت نمیگیرد بلكه صرفاً بعضی از صلاحیـّتها آنهم به طور موقّت و محدود به قوای اشغالكننده منتقل میشود . این یك اصل است كه تقریباً از اوایل قرن 19 میلادی به بعد در اكثر محاكم قضایی كشورها و در آرای صادره در این زمینه بر آن پافشاری شده است .
در هر صورت صلاحیـّت كشور اشغالكننده بیشتر از امور انتظامی و قضایی نمایان است كه بر اساس مقررات 1907 لاهه ، این صلاحیـّت بایستی منجر به حفظ نظم عمومی و تضمین امنیـّت ارتش اشغالكننده شود .لازم به ذكر است كه تعارض میان صلاحیـّتها بیشتر نوعی مبارزه میان دول متخاصم است ، تا اینكه یك رقابت قانونگذاری و یا قضایی ، اما اصل اعمال صلاحیـّتهای لازم جهت تأمین امنیـّت سرزمین اشغالی ، مختص به ارتش اشغالكننده خواهد بود كه این صلاحیـّت منحصر به وضع مقررات در این زمینه است ، نه قانونگذاری .
فهرست مطالب
مقدمه .
بررسی كلی نظام حقوقی اشغال از نظر حقوق بینالملل
فصل اول : مفهوم اشغال ، شرایط تحقق ، انواع و ماهیت آن .
مبحث اول : مفهوم اشغال
تفاوت اشغال با تهاجم .
رابطه تجاوز با اشغال .
مبحث دوم : شرایط تحقق اشغال
مبحث سوم : انواع اشغال از دیدگاه حقوق بینالملل
گفتار اول : اشغال با مصلحت (دوستانه)
گفتار دوم : اشغال نظامی ( خصمانه)
مبحث چهارم : بیان اجمالی ماهیت اشغال
فصل دوم : منابع بینالمللی اشغال و عوامل مؤثر بر وضع آن
مبحث اول : دیدگاه تاریخی
مبحث دوم : منابع موجود
گفتاراول : منابع فرعی
گفتار دوم : منابع اصلی
اولین منبع _ عهدنامه ژنو در خصوص حمایت از مجروحان ، بیماران جنگی و كاركنان بهداری در زمان جنگ
دومین منبع _ كنوانسیون مورخ اكتبر لاهه
سومین منبع _ پیمان آوریل واشنگتن در زمینه حفاظت از بناهای تاریخیی ، مراكزعلمی ، هنری و فرهنگی
در زمان جنگ
چهارمین منبع _ كنوانسیون حمایت از اموال فرهنگی هنگام جنگ ( مصوب آوریل )
پنجمین منبع _ كنفرانس صلح ورسای
ششمین منبع _ عهد نامه بینالمللی مورخ دسامبر مربوط به جلوگیری از كشتار دسته جمعی یا ژنوسید
هفتمین منبع _ كنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب اوت (مهمترین منابع)
كنوانسیون چهارم ژنو راجع به حمایت افراد كشوری ( غیر نظامی ) در زمان جنگ
باب اول کنوانسیون چهارم ژنو « مقررات عمومی كنوانسیون »
باب دوم کنوانسیون چهارم ژنو « حمایت كلی اهالی در مقابل بعضی اثرات جنگ »
باب سوم کنوانسیون چهارم ژنو « وضع اشخاص مورد حمایت و معامله با آنان »
اراضی اشغال شده ( از باب سوم کنوانسیون چهارم ژنو )
ضمانت اجرای كنوانسیونهای چهارگانه ژنو
هشتمین منبع _ پروتكلهای الحاقی مصوب ژوئن به كنوانسیونهای چهارگانه ژنو
فصل سوم : آثار حقوقی ناشی از اشغال نظامی
مبحث اول : حاكمیت دولت و اشغال نظامی
گفتار اول : نظریه علمای حقوق در مورد حاكمیت دولتها در زمان اشغال
گفتار دوم : تصمیمات قضائی
گفتار سوم : رویه بین المللی كشورها در زمینه اشغال
گفتار چهارم : وضعیت اشغال و حاكمیت دولتها با توجه به قواعد و اسناد بینالمللی
مبحث دوم : صلاحیتهای حاكم قانونی و دولت اشغال كننده در اراضی اشغالی
گفتار اول : صلاحیت قانونگذاری
گفتار دوم : صلاحیت قضائی
الف ) صلاحیت رسیدگی به جزائم عادی و دعاوی مدنی
ب ) صلاحیت رسیدگی به جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت
ج ) اصول محاكمات لازم الرعایه ( آئین دادرسی )
گفتار سوم : صلاحیت اداری
گفتار چهارم : وضعیت جنگهای آزادی بخش در اراضی اشغالی
مبحث سوم : آثار حقوقی اشغال بر اموال و سكنه سرزمینهای اشغالی
گفتار اول : اثر حقوقی اشغال بر اموال
- - اموال دولتی ( عمومی )
- - اموال غیردولتی ( خصوصی )
گفتار دوم : تأثیر اشغال بر سكنه اراضی اشغالی از نظر حقوق بینالملل
-- حق حیات ، آزادی و حیثیت فردی اتباع كشور اشغال شده
-- آثار اشغال بر حقوق بیگانگان حاضر در سرزمینهای اشغالی
فصل چهارم : نگاهی آماری به موارد عمده اشغال نظامی